Zmarły kilka lat temu włoski ksiądz Alessandro Pronzato (1932-2018) jest autorem znanej pozycji książkowej pod tytułem Niewygodne Ewangelie. Skupia się w niej na najbardziej kłopotliwych słowach Jezusa zapamiętanych przez wszystkich czterech ewangelistów. Dzisiejsza Ewangelia właśnie do nich należy. Jest niewygodna, ba, nawet szokująca!
Faktycznie, Pan Jezus przysparza nam nie lada kłopotów, kiedy mówi: „Jeśli ktoś przychodzi do Mnie, a nie ma w nienawiści swego ojca i matki, żony i dzieci, braci i sióstr, nadto i siebie samego, nie może być moim uczniem”.
Byłoby jednak wielkim błędem sądzić, że miłość do Chrystusa konkuruje z innymi rodzajami miłości ludzkiej: do rodziców, małżonka, dzieci czy rodzeństwa. Chrystus nie jest „rywalem” w miłości, bo miłość do Niego nie wyklucza innych miłości, ale je porządkuje. Dlatego św. Augustyn powie: „Jeżeli Bóg (w życiu) jest na pierwszym miejscu, wszystko znajdzie się na właściwym miejscu”. Chodzi więc o to, by nie absolutyzować stworzenia. Bo choć jest ono dobre, nie jest Bogiem.
Aby pomóc nam w porządkowaniu owych „miłości”, Pan Jezus zaprasza nas do szkoły rozeznawania. Dlatego druga część dzisiejszej Ewangelii opisuje dwie sytuacje, które do tegoż rozeznawania zachęcają. W pierwszym przypadku chodzi o budowanie wieży, a w drugim o toczenie bitwy.
Można zapytać, dlaczego Jezus wybrał akurat te dwie sytuacje, w których mowa o budowaniu i walce? Myślę, że dlatego, iż budowanie i walka to dwa obrazy, które streszczają dynamikę dobrego i owocnego chrześcijańskiego życia. Nasza wiara ma coś z budowania i coś z wojowania. Budowanie gmachu wiary musi być oparte na solidnym fundamencie. Walka z przeciwnikami wiary, w sobie samym i w świecie, wymaga odpowiednich duchowych zasobów.
Krótko mówiąc, bez Boga jest to niemożliwe. Dlatego Jezus zaprasza nas do radykalnego wyboru Boga jako Boga. Św. Teresa z Avila ujemnie to tak: „Niech nic cię nie smuci, niech nic cię nie przeraża, wszystko mija, lecz Bóg, jest niezmienny. Cierpliwością osiągniesz wszystko; Temu, kto posiadł Boga, niczego nie braknie. Bóg sam wystarczy!”.
I jeszcze jedno. Niezależnie od tego, czy chodzi o zwykłe codzienne sprawy, czy o najważniejsze wybory życiowe, życie jest tak skonstruowane, że nie możemy nie rozeznawać i nie podejmować decyzji. Czasami podejmujemy je pod wpływem emocji, a potem żałujemy; innym razem nie stać nas na konieczny radykalizm, więc idziemy na kompromisy; czasami czujemy się manipulowani, a tym samym niezdolni do wolnego wyboru.
Tak czy inaczej, dzisiejsza Ewangelia uświadamia nam, że rozeznawanie, a także wynikające z niego decyzje i zaangażowanie, są sednem życia każdego ucznia Chrystusa. Dlatego św. Paweł w Liście do Rzymian napisze: „A zatem proszę was, bracia, […] nie upodabniajcie się do tego świata, ale przemieniajcie się poprzez odnowę myślenia, aby rozeznać, jaka jest wola Boża: co szlachetne, co miłe i co doskonałe” (Rz 12, 1-2). Wszystko to wymaga oczywiście cierpliwości i czasu, a nade wszystko światła Bożego, bo bycie uczniem w szkole Jezusa Chrystusa nie jest czymś, co można improwizować!
Stanisław STAWICKI
Ks. Stanisław Stawicki. Pallotyn. Urodził się w 1956 roku w Kowalu. Przez wiele lat pracował na misjach w Rwandzie, Kamerunie, Kongo i Wybrzeżu Kości Słoniowej. Sześć lat spędził w Rzymie. Równie sześć w Paryżu, gdzie w 2003 roku na Wydziale Teologicznym jezuickiego Centre Sèvres obronił pracę doktorską Współdziałanie. Pasja życia. Życie i sposób życia Wincentego Pallottiego (1795-1850). W sierpniu 2021 powrócił do Paryża, gdzie do września 2024 roku pracował jako proboszcz parafii Świętych Jakuba i Krzysztofa w XIX dzielnicy zwanej „La Villette”. Obecnie pełni funkcję ojca duchownego i wykładowcy w Wyższym Seminarium Duchownym w Ołtarzewie koło Warszawy. Jest autorem trzech pozycji książkowych w języku polskim: Sześć dni. Rekolekcje z Don Vincenzo (Apostolicum, Ząbki 2011), Okruchy pallotyńskie na dzień dobry i dobranoc (Apostolicum, Ząbki 2017) oraz Okruchy pallotyńskie znad Tybru (Apostolicum, Ząbki 2021).
Recogito, rok XXVI, wrzesień 2025