Pallotyńskie homagium dla Papieża Ratzingera

Benedykt XVI na placu św. Piotra (Watykan, 2011) © Parrocchia San Vincenzo Pallotti / Roma-Pietralata

Papieży, którzy mówili i pisali o św. Wincentym Pallottim zwracając się do Rodziny pallotyńskiej, nie brakuje. W 1989 roku, pod redakcją ks. Piotra Tarasa SAC, Pallottinum wydało niewielkie opracowanie pod tytułem Papieże o św. Wincentym Pallottim. Rekord w tym pobił zdecydowanie Jan Paweł II, a to ze względu na jego długi pontyfikat. Świadczy o tym wydany pod redakcją ks. Jana Kupki SAC, w 2007 roku, album z orędziami, homiliami i przemówienia Papieża Wojtyły skierowanymi do Rodziny pallotyńskiej. Natomiast jedynym papieżem, który mówił o Pallottim do całego Kościoła, i to bez specjalnych ku temu „pallotyńskich okazji”, jest Benedykt XVI. Przydarzyło się to podczas jego Pontyfikatu dwa razy.

Ten pierwszy, miał miejsce 2 lutego 2008 roku w święto Ofiarowania Pańskiego, podczas którego Kościół obchodzi Światowy Dzień Życia Konsekrowanego. Otóż, przemawiając wtedy do osób konsekrowanych zgromadzonych w bazylice św. Piotra, Benedykt XVI stwierdził, iż życie konsekrowane było zawsze zakorzenione w Ewangelii i inspirowane Ewangelią jako swą najwyższą regułą. W tym kontekście, przywołał kilka charyzmatów. Wśród świętych wymienionych przez Papieża znalazł się nasz ojciec Założyciel. A wymienił takowych sześcioro: św. Benedykta z Nursji, św. Dominika, św. Klarę oraz św. Franciszka, św. Wincentego Pallottiego i św. Alojzego Orione.

Oto cytat z tegoż przemówienia:Podążanie za Chrystusem bez kompromisów, na wzór Ewangeliczny, stanowiło przez wieki ostateczną i najwyższą normę życia zakonnego. Św. Benedykt w swojej Regule odnosi się do Pisma Świętego jako „najbardziej sprawiedliwej normy życia ludzkiego”. Św. Dominik „wszędzie objawiał się jako człowiek ewangeliczny, zarówno w słowie, jak i w uczynkach”. Pragnął też, aby jego bracia byli ludźmi ewangelicznymi. Św. Klara z Asyżu wzorując się na doświadczeniu Franciszka pisze: „Forma życia Zakonu Ubogich Sióstr jest taka: zachowywać świętą Ewangelię Pana naszego Jezusa Chrystusa”. Św. Wincenty Pallotti stwierdza: „Podstawową zasadą naszego najmniejszego Zgromadzenia jest życie naszego Pana Jezusa Chrystusa i naśladowanie go z wszelką możliwą doskonałością”. A św. Luigi Orione pisze: „Naszą pierwszą regułą i życiem jest zachowywanie Świętej Ewangelii z wielką pokorą, i słodką oraz serdeczną miłością Boga”.

Zacytowałem ten fragment w całości, gdyż Benedyk XVI nie przemawiał wtedy wyłącznie do Rodziny pallotyńskiej, ale do całego Kościoła. Nie przypuszczam też, aby któryś z synów św. Wincentego Pallottiego uczestniczył w przygotowaniu tegoż przemówienia. Znaczy to, iż Pallotti trafił tam jako „wybraniec” Papieża. Wedle mojej wiedzy, stało się to pierwszy raz w tego typu orędziu. 

Drugie przemówienie Benedykta XVI, podczas którego padło nazwisko Pallottiego, miało miejsce 9 marca 2009 roku. Papież Ratzinger odwiedził tego dnia Radę Miejską na rzymskim Kapitolu. Po spotkaniu z władzami miasta, tuż przed godziną południową, z balkonu Pałacu Senatorskiego zwrócił się do rzymian zgromadzonych na placu kapitolińskiego wzgórza.

Urywek przemówienia, w którym wymieniony zostaje Pallotti jest zbyt piękny, bym nie zacytował go w całości (i w moim tłumaczeniu): „Kilka dni temu, na spotkaniu z proboszczami i księżmi diecezji rzymskiej, powiedziałem, że serce rzymskie jest «sercem poezji», aby podkreślić, iż piękno tego miasta jest niemal jego przywilejem, jego naturalnym charyzmatem. W rzeczy samej, Rzym jest piękny ze względu na zachowane ślady starożytności, na instytucje kulturalne i zabytki, które opowiadają jego historię, na kościoły i liczne arcydzieła sztuki. Ale Rzym jest piękny przede wszystkim ze względu na hojność i świętość tak wielu jego synów, którzy pozostawili wymowne ślady swojej pasji dla piękna Boga, piękna miłości, która ani nie więdnie, ani się nie starzeje. Świadkami tego piękna byli apostołowie Piotr i Paweł oraz zastępy męczenników u początku chrześcijaństwa; świadkami byli liczni mężczyźni i kobiety, Rzymianie z urodzenia lub z adopcji, którzy w ciągu wieków poświęcali się służbie młodzieży, chorym, ubogim i wszelkiego rodzaju potrzebującym. Chciałbym wymienić kilku z nich: diakona św. Wawrzyńca, św. Franciszkę Rzymiankę, której święto przypada właśnie dzisiaj, św. Filipa Nereusza, św. Kacpra del Bufalo, św. Jana Chrzciciela De Rossi, św. Wincentego Pallottiego, bł. Annę Marię Taigi oraz błogosławionych małżonków Alojzego i Marię Beltrami Quattrocchi. Ich przykład pokazuje, że kiedy człowiek prawdziwie spotyka Chrystusa, nie zamyka się w sobie, ale otwiera się na potrzeby innych przedkładając, w każdej dziedzinie życia społecznego, dobro wspólne nad swój własny interes”. Piękne!

Warto w końcu wiedzieć, iż Benedykt XVI jest jedynym papieżem w historii Kościoła, który w jednej ze swych czołowych encyklik (Spe salvi, nr 7, przypis 5: H. Köster: ThWNT, VIII, 1969, 585), cytuje pallotyńskiego teologa, ks. Heinricha Marię Köstera. Köster, to niemiecki pallotyn, dogmatyk specjalizujący się w mariologii, który podobnie jak Ratzinger nauczył się kilku języków oraz gry na fortepianie, organach i klawesynie. W 1947 roku opublikował pracę mariologiczną, pod tytułem Die Magd des Herrn [Służebnica Pańska], która wzbudziła zarówno zachwyt jak i krytykę. Od tego momentu brał udział we wszystkich ważniejszych debatach mariologicznych w Kościele. W 1961 wydał dwutomowe dzieło Die Frau, die Christi Mutter war [Kobieta, która była matką Chrystusa]. Pozycja ta była podsumowaniem jego dotychczasowej pracy naukowej. Heinrich Maria Köster (1911-1993) jest pierwszym pallotynem cytowanym w papieskiej encyklice.

Stanisław STAWICKI

Ks. Stanisław Stawicki. Pallotyn. Urodził się w 1956 roku w Kowalu. Przez wiele lat pracował na misjach w Rwandzie, Kamerunie, Kongo i Wybrzeżu Kości Słoniowej. Sześć lat spędził w Rzymie. Równie sześć w Paryżu, gdzie w 2003 roku na Wydziale Teologicznym jezuickiego Centre Sèvres obronił pracę doktorską Współdziałanie. Pasja życia. Życie i sposób życia Wincentego Pallottiego (1795-1850). W sierpniu 2021 powrócił do Paryża, gdzie rozpoczął pracę w parafii Świętych Jakuba i Krzysztofa w XIX dzielnicy zwanej „La Villette”. Jest autorem trzech pozycji książkowych w języku polskim: Sześć dni. Rekolekcje z Don Vincenzo (Apostolicum, Ząbki 2011), Okruchy pallotyńskie na dzień dobry i dobranoc (Apostolicum, Ząbki 2017) oraz Okruchy pallotyńskie znad Tybru (Apostolicum, Ząbki 2021).

Recogito, rok XXIV, styczeń 2023