Święty z „papierami”

Św. Jacek w kolumnadzie Berniniego (Watykan, 2020) ©. Archiwum prywatne

Jego figura – jako jedynego Polaka, znajduje się wśród 140 postaci, na okalającej Plac św. Piotra w Rzymie, kolumnadzie Berniniego. Giovanni Lorenzo Bernini ustawił kamienną figurę polskiego dominikanina na wprost okien apartamentów papieskich. Można więc rzec, iż święty patrzy papieżom w okna.

Chodzi rzecz jasna o św. Jacka, którego liturgiczne wspomnienie obchodzimy właśnie dziś, 17 sierpnia. Jacek wywodzi się ze słynnej rodzinny Odrowążów, której kolebka znajduje się w Kamieniu Śląskim. Ciekawa rzecz. Od kanonizacji św. Jacka, która miała miejsce 17 kwietnia 1594 roku, wszyscy panowie na zamku w Kamieniu Śląskim nosili imię Hiacynt (Jacek). Przypomnę, że do rodziny Odrowążów należą także inne wybitne postacie średniowiecza: krakowski biskup – Iwo Odrowąż, bł. Bronisława i bł. Czesław.

Jacek przygotowywał się do kapłaństwa w krakowskiej szkole katedralnej. Po święceniach studiował teologię i prawo na uniwersytetach w Paryżu i w Bolonii. W 1220 roku, Iwo Odrowąż – biskup krakowski, wujek Jacka, poprosił św. Dominika o przysłanie do Polski kilku zakonników z Zakonu Kaznodziejskiego, który ten ostatni co dopiero powołał do życia. Dominik zasugerował, iż byłoby bardziej owocnym rozwiązaniem, aby do zakonu wstąpiło kilku Polaków. Wówczas o przyjęcie do dominikanów poprosili Jacek i Czesław Odrowążowie oraz Herman Niemiec. Byli oni ostatnimi braćmi, których w Rzymie na Awentynie obłóczył sam św. Dominik. Miało to miejsce w roku 1221. Po krótkiej formacji u boku założyciela, cała trójka został posłana, wraz z czterema innymi misjonarzami, na pracę misyjną do krajów słowiańskich. Pierwszy klasztor dominikanów w Polsce powstał w Krakowie, już w 1222 roku.

Kierując się przesłaniem św. Dominika, Jacek łączył pracę kaznodziejską z modlitwą, zwłaszcza różańcową. Dawało mu to niezwykłą moc apostolską. Podziwu godne były jego misjonarskie podróże po Polsce, Rusi, Prusach, Pomorzu i Śląsku. Osobiście założył wiele klasztorów dominikańskich, między innymi w Krakowie, Toruniu, Chełmnie, Gdańsku, Elblągu, Płocku, Sandomierzu, Królewcu, Rydze oraz w Kijowie. Był obdarzony przez Boga niezwykłymi darami, w tym także darem czynienia cudów. Jedna z legend podaje, że podczas głodu po najazdach tatarskich Jacek miał karmić ubogich pierogami własnego wyrobu. Dlatego przylgnął do niego przydomek „św. Jacek z pierogami”. Kolejna opowieść głosi, że za życia Jacka w okolicy Krakowa spadł tak obfity grad, że zniszczył zboże przed żniwami. Lud prosił Jacka o interwencję u Boga. Następnego ranka zboże na polach się podniosło. Od tego czasu na pamiątkę tego wydarzenia dominikanie święcą i rozdają kłosy pszenicy przy ołtarzu św. Jacka.

Święty ze Śląska Opolskiego zmarł w Krakowie 15 sierpnia 1257 roku. Tamże został pochowany, w dominikańskim kościele Świętej Trójcy.

I jeszcze jedno. Jacek jest pierwszym w historii Kościoła „świętym z papierami”, ponieważ jego kanonizacja dokonała się po przeprowadzeniu pełnego – w dzisiejszym rozumieniu – procesu kanonizacyjnego, wkrótce po tym, jak Rzym powołał 22 stycznia 1588 roku specjalną dykasterię do tych spraw, zwaną wtedy Kongregacją ds. Świętych Obrzędów i Ceremonii. Historycy podają, iż podczas jego kanonizacji, plac św. Piotra i wszystkie drogi aż do Zamku Anioła, były wypełnione wiernymi po brzegi.

Stanisław STAWICKI

Rzym, 17 sierpnia 2020 roku

Ks. Stanisław Stawicki. Pallotyn. Urodził się w 1956 roku w Kowalu. Wyższe Seminarium Duchowne w Ołtarzewie ukończył w 1982 i w tym samym roku przyjął święcenia kapłańskie. Przez wiele lat pracował na misjach w Rwandzie i Kamerunie (1983-1999), gdzie pełnił stanowisko mistrza nowicjatu (1990-1999). W roku 2003 na Wydziale Teologicznym jezuickiego Centre Sèvres w Paryżu obronił swoją pracę doktorską Współdziałanie. Pasja życia. Życie i działalność Wincentego Pallottiego (1795-1850), założyciela Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego. Przez trzy lata (do października 2011 roku) prowadził Międzynarodowe Centrum Formacji Pallotyńskiej „Cenacolo” przy Via Ferrari w Rzymie. W kwietniu 2012 roku został dyrektorem Pallotyńskiego Centrum Formacyjnego „Genezaret” w Gomie (Demokratyczna Republika Konga). W latach 2014-2017 był sekretarzem Zarządu Prowincji Chrystusa Króla w Warszawie. Od 2017 roku jest kustoszem kościoła Santissimo Salvatore in Onda w Rzymie.

Recogito, rok XXI, sierpień 2020